Η Μάχη του Κλαπάδου

Η απελευθέρωση της Λέσβου



8  Νοεμβρίου 1912,   Εορτή των Ταξιαρχών ,

 εμφανίζεται έξω από το λιμάνι της Μυτιλήνης μια Μοίρα του Ελληνικού στόλου με επικεφαλής το θωρηκτό "Αβέρωφ", πέντε αντιτορπιλικά και ένα υπερωκεάνειο μεταγωγικό συμφωνείται η άμεση παράδοση για την αποφυγή αιματοχυσίας.

Ο  φρούραρχος Γκανή όμως δηλώνει ότι δεν έχει καμιά τέτοια διαταγή και επομένως πρέπει να αντισταθεί. Όλοι διαμαρτύρονται έντονα.

Πεζοναύτες και στρατιώτες από τα πολεμικά πλοία, αποβιβάζονται στην προκυμαία κάτω από τις ζητωκραυγές του πλήθους που είχε συγκεντρωθεί. Η κατάληψη της πόλης και όλων των κυβερνητικών κτιρίων συντελείται αναίμακτα

Τα Ελληνικά στρατεύματα αρχίζουν τον στρατωνισμό στη Μυτιλήνη ενώ τα Τουρκικά που έχουν εγκαταλείψει την πόλη, αποσύρονται στο εσωτερικό του νησιού, με προορισμό τους το στρατόπεδο του Κλαπάδου.

Οι Τούρκοι των χωριών Πέτρας και Μολύβου που βρίσκονται πίσω από τις γραμμές του Γκανή, αρχίζουν τις θηριωδίες στον ελληνικό άμαχο πληθυσμό και βάζουν φωτιά σε σπίτια της Πέτρας. Τη νύκτα κουβαλούν τενεκέδες με πετρέλαιο στο Μόλυβο για να βάλουν και εκεί φωτιές .

2 Δεκεμβρίου

 Ο Διοικητής του αποσπάσματος αντισυνταγματάρχης Απόστολος Συρμακέζης κατανέμει το απόσπασμα σε δύο φάλαγγες αρχίζοντας ουσιαστικά την επιχείρηση εκκαθάρισης των Τούρκων. Η Αριστερή φάλαγγα διανυκτερεύει στους Λάμπου Μύλους ενώ η Δεξιά που περιλαμβάνει και απόσπασμα προσκόπων, στην περιοχή της Θερμής. 
 3 Δεκεμβρίου Η Αριστερή φάλαγγα αρχίζει να κινείται προς Καλλονή ενώ η Δεξιά προς Αγία Παρασκευή.
5 Δεκεμβρίου
Η Αριστερή φάλαγξ συναντά τις εχθρικές δυνάμεις Δυτικά της Μονής Λειμώνος και εμπλέκεται μαζί τους μέχρι το απόγευμα. Ο Συρμακέζης δέχεται στην Καλλονή Τούρκο απεσταλμένο ο οποίος δήθεν για να διαμαρτυρηθεί περί βιαιοπραγιών, προσπαθεί να διερευνήσει ανεπίσημα τις διαπραγματευτικές προθέσεις του αποσπάσματος.

 6 Δεκεμβρίου, Πρωί

 Αρχίζει η κύρια Ελληνική επίθεση κατά του Κλαπάδου με τη συνέχεια της προώθησης της Αριστερής φάλαγγας προς το δύσβατο Σκοτεινοβούνι. Η Δεξιά φάλαγγα φθάνει στον λόφο Πετσοφά και το μεσημέρι ενεργεί ταυτόχρονα διπλή επίθεση στο χωριό Κλαπάδος και τους αναπτυγμένους Τούρκους στρατιώτες. Στις 14:00 καταλαμβάνεται ο λόφος Σκοτεινοβούνι.

7 Δεκεμβρίου

Ο Ελληνικός στρατός στον Κλαπάδο .

 Η συνδυασμένη επίθεση και των δύο φαλάγγων προκαλεί σχεδόν αμέσως Τουρκικό αίτημα για συνάντηση των δύο διοικητών. Η συνάντηση γίνεται στις 11:00 χωρίς όμως ουσιαστικό περιεχόμενο. Ο Τούρκος διοικητής μάλλον προσπαθεί να κερδίσει χρόνο.
 Η επίθεση αρχίζει ξανά στις 14:00 και συνεχίζεται όλο το απόγευμα. Στις 22:00 οι Τούρκοι στέλνουν με απεσταλμένο τους αίτηση παραδόσεως που γίνεται δεκτή.
Το ίδιο βράδυ παρατηρούνται κινήσεις Τουρκικών τμημάτων, που μετακινούνται προς την Στύψη.

 8 Δεκεμβρίου, Ώρα 08:00

 Υπογράφεται στο ύψωμα Πετσοφάς το πρωτόκολλο της παράδοσης των Τουρκικών δυνάμεων. Το μεσημέρι της ίδιας μέρας αρχίζει στο χωριό Κλαπάδος, η παράδοση του Τουρκικού οπλισμού.



Ύψωμα Τυρανίδι (σήμερα), ηρώο πεσόντων .



Ο Κλαπάδος, ήταν ένα χωριό, απέναντι σχεδόν από τη Στύψη. Οι κάτοικοί του ήταν οι περισσότεροι Τούρκοι μουσουλμάνοι και οι λιγότεροι Έλληνες. Γύρω στις 80 τούρκικες οικογένειες.  Είχαν ξεχωριστά νεκροταφεία και ξεχωριστά καφενεία.

 Γύρω στα 1640 ο Κλαπάδος είχε δύο εκκλησίες του Αγίου Ιωάννη του Ευαγγελιστή και της Αγίας Παρασκευής. Είχε 15 σπίτια χριστιανών και 15 "αγαρηνών". Ίσα - ίσα μοιρασμένος δηλαδή.
Το 1850 ο Κλαπάδος κατοικείται μόνο από Τούρκους.

 Έλεγαν οι παλιοί , ότι οι κάτοικοι ήταν τραχείς χειρώνακτες , που δούλευαν το ξύλο και πούλαγαν τις σκαφτές πινακωτές ,σκάφες και άλλα οικιακά χρειαζούμενα,  και απόμακροι λόγω της απομόνωσης πιθανόν και της διαφορετικής τους πίστης. 

Το 1920 ο Κλαπάδος είχε 283 κατοίκους, ενώ το 1928 κατεβαίνει στους 96. Το 1940 αναφέρονται 101 κάτοικοι, προφανώς πρόσφυγες.



Ο τρούλος του ερειπωμένου χαμάμ .


Σήμερα σώζονται κάποια ερείπια και κυρίως το χαμάμ που είναι σε καλύτερη κατάσταση. Σπίτια δεν σώζονται. Κάποια ερείπια μόνο μαρτυρούν παλιές δόξες. Οι τελευταίοι Κλαπαδιώτες εγκατέλειψαν το χωριό μετά τον εμφύλιο πόλεμο.



Οι Τούρκοι είχαν φύγει προ πολλού. Οι Έλληνες εγκαταστάθηκαν στα Δάφια, την Καλλονή και λιγότεροι στη Στύψη.

Ωστόσο μέχρι το 1960 είχαν μείνει τρεις οικογένειες στο άδειο πια χωριό .
Οι κάτοικοι των γύρω χωριών, της Λαφιώνας , Στύψης και Φίλιας, δεν έπαψαν ποτέ να πηγαίνουν κάθε χρόνο στη γιορτή του Ιωάννη του Ευαγγελιστή για να λειτουργήσουν στα χαλάσματα της πρώην εκκλησίας του.
Κάπου στη δεκαετία του ΄60 βρέθηκα και εγώ ανάμεσα στους προσκυνητές , που με ζώα ανεβήκαμε από το χωριό για τη γιορτή και θυμάμαι τον κόσμο ανάμεσα στα ερείπια και τον παπά, μπροστά σε μια σπασμένη αγία τράπεζα πλατιά γυμνή  πέτρα, να ιερουργεί για μας τους παριστάμενους , για όσους έζησαν εκεί , όσους έπεσαν στους αγώνες του έθνους , για όλους .

Ο καταρράχτης του χειμώνα  στον Κλαπάδο.



Κλαπάδος

Διοικητικές μεταβολές

 

Κ. Στύψης Ν. Λέσβου

·  ΦΕΚ 116Α - 28/05/1918
Σύσταση της Κοινότητας με έδρα τον οικισμό Στύψη

·  ΦΕΚ 116Α - 28/05/1918
Ο οικισμός Κλαπάδος προσαρτάται στην Κοινότητα Στύψης

·  ΦΕΚ - 07/04/1951
Ο οικισμός Κλαπάδος καταργείται.

μικρός το "δέμας" αλλ' άξιος !

Για την απλότητα του ανθρώπου θε' να γράψω.
και την ευθύτητα, το κέφι, και το γέλιο,
που γέμιζε το δρόμο του χωριού μας,
και στην παρέα και το καφενείο.
Έφυγε πολύ νωρίς .
Υποθέτω πριν προλάβει να ολοκληρώσει όσα είχε στο μυαλό του. Και ήταν πολλά αυτά που ήθελε αλλά και αυτά που ήδη είχε κάνει .
Ξεκινώντας από οικογένεια φτωχή όπως οι περισσότεροι στο χωριό,με το ανήσυχο μυαλό του δεν άφησε κανένα επάγγελμα χωρίς να περάσει και να το μάθει.
Από μικρό παιδί τον θυμάμαι να ασχολείται με την κτηνοτροφία και με ότι περνούσε απ το χέρι του. Αργότερα πήγε στη σχολή μαγείρων της Θερμής και αποφοίτησε και πάλι, σε λίγο έμαθε κουρέας .Αλλά τα επόμενα χρόνια  θα βρεθεί στις οικοδομές να ασχολείται σε όλα τα πόστα .
Φωνακλάς και πειραχτήρι μιλούσε με όλο τον κόσμο και τους πείραζε όλους στις γειτονιές και στους καφενέδες τρυπώνωντας στις υποθέσεις τους , τρυπομάτης όπως ήταν δεν του ξέφευγε κανένας .
Τη Μόνικα τη γνώρισε στο Μόλυβο και όταν χρειάστηκε να φύγει στη Γερμανία μια και δεν υπήρχαν λύσεις εργασίας και για τους δυο στον τόπο του, δε δίστασε καθόλου να ξενιτευτεί παρά την αγάπη του στο χωριό. Έτσι θα αφήσει το σπιτάκι του που το είχε φτιάξει μόνος του και θα εγκατασταθεί στο Havixbec του Münster στη Βόρεια Γερμανία μια περιοχή που επικρατεί συννεφιά τους δέκα από τους δώδεκα μήνες. Πολλοί φίλοι τότε λέγαμε ότι ο Βασίλης δεν θα αντέξει και θα γυρίσει στον ήλιο της Μυτιλήνης . Αυτός όμως όχι μόνο δούλεψε χρόνια στην οικοδομή της νέας πατρίδας του με μεράκι αλλά και ειδικεύτηκε πολύ γρήγορα στην κατασκευή πρόσθετων μπαλκονιών στα παραδοσιακά κτίσματα της Γερμανίας, προσαρμοσμένος στο κλίμα και στον παράξενο για Έλληνα χαρακτήρα των Γερμανών που τους αντιμετώπιζε με θάρρος και χωρίς κατωτερότητα . Έμαθε τη γλώσσα τους γρήγορα και τη μιλούσε χωρίς να δίνει σημασία στα λάθη.
Έκανε μια πολύ όμορφη και ζηλευτή οικογένεια με δυο όμορφες και πανέξυπνες κόρες , που μαζί με τη Μόνικα τον αγαπούσαν πολύ .
Στην πρώτη πενταετία ξενιτιάς ο Βασιλάκης επιχειρεί νέο άλμα στη ζωή του, και  χτίζει σπίτι στη νέα πατρίδα για να έχει ακόμα και εκεί το δικό του κεραμίδι . Κανένας μετανάστης δεν το τόλμησε τουλάχιστον τόσο γρήγορα.
Ο Βασίλης ο αγράμματος αλλά πάντα μορφωμένος κοινωνικά, ξεπέρασε πολλούς του φίλους σε όλα τα στάδια της ζωής και θα συνέχιζε να κερδίζει στη ζωή όση ζωή κι αν του έδινε ακόμα ο θεός !
Πάντα ενεργητικός δραστήριος και με θετική σκέψη δεν τον θυμάμαι να γκρινιάζει ποτέ για τα προβλήματα, για τη ζωή για οτιδήποτε . Θεωρούσε όλο τον κόσμο παρέα του και δεν ξεχώριζε κάποιους .
΄΄Ετσι θα τον θυμούμαστε φίλο με όλους . Κι έτσι θα παρηγορηθούμε, που θα τον σκεπάζει ξένη γη, μια γη που την μετάλλαξε δική του φίλη με τη δύναμη που είχε μέσα του.
Ας τον θυμούνται με αγάπη και οι φίλοι του και οι δικοί του στη Γερμανία τον ζεστό Έλληνα που δεν κράταγε τους ευρωπαϊκούς τύπους αλλά που έφτιαχνε την παρέα ζεστή με τους δικούς του νόμους.
Καλό ταξίδι Βασιλάκι καλό ταξίδι ...
                                                                                         ( ένας απ' τους φίλους σου).