Στο Ρούδι, στο Ριζόραχτο, στον Άγιο Λιά και στη Μαριά για μια πνοή λυτρωτική ν' ανηφορίσει ο νους σου κι ύστερ' ας τρέξει στων Νησιών την πελαγίσια λευτεριά. Θαμπή η ζωή κι είναι στιγμές που αυτή 'ναι η μόνη ξαστεριά: ν' αναπολείς τα πατρικά βουνά και τους γιαλούς σου. Θρασύβουλος Σταύρου 1921 Πέτρα Λέσβου
Δευτέρα 31 Ιανουαρίου 2022
ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΑΜΕΙΟΥ ΤΗΣ ΕΝΟΡΙΑΣ ΛΑΦΙΩΝΟΣ ΤΟΥ 1905
Τα βιβλία του ταμείου της τότε Ενορίας, που σώζονται, είναι δύο και καλύπτουν χρονικά το διάστημα από
Δευτέρα 6 Δεκεμβρίου 2021
ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΜΑΘΗΤΟΛΟΓΙΟ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΛΑΦΙΩΝΑΣ
ΑΠΟ ΤΟ ΑΡΧΕΙΟ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΛΑΦΙΩΝΑΣ
Τον Σεπτέμβριο του 1916 ο δάσκαλος Ιωάννης Δ. Τυρίμος από την Άργενο μαζί με τη σύζυγό του Μαριάνθη άρχιζε το όγδοο έτος υπηρεσίας του στη Λαφιώνα και θα αντέξει μέχρι το 1927 που θα πεθάνει επάνω στην έδρα διδασκαλίας.
Ήταν ο πρώτος δάσκαλος που δίδαξε με μέθοδο και θέληση να μάθουν οι λαφιωνιάτες γράμματα.
Θα του αξίζει να τον αναδείξει το χωριό και να αφιερωθεί στη μνήμη του κάτι.
ενδιαφέρον είναι να προσέξουμε την αντιστοιχία ηλικίας και σχ. τάξης που βρίσκονται οι μαθητές.
|
Κυριακή 28 Νοεμβρίου 2021
Από τα χρέη της Εκκλησίας σε κατάστημα στην Πέτρα το 1897
Κατάλογος αγορών της Εκκλησίας
Έχουμε πει και άλλες φορές ότι η ενορία κάθε χωριού κατά την τουρκοκρατία είχε τον ρόλο της Κοινότητας αφού είχε καταργηθεί από την τουρκική διοίκηση.
Έτσι πέρα από τα εκκλησιαστικά θέματα η επιτροπή του ναού είχε να νοιαστεί για όλες τις αρμοδιότητες που έχει τώρα ο Δήμος και η τοπική Κοινότητα, όπως τα θέματα του Δημοτολογίου της ύδρευσης της κατασκευής των δρόμων κλπ.
Είχε περιουσία, έσοδα και αρκετά έξοδα κοινοτικά από το να πληρώνει τον ιερέα τον αγροφύλακα, τον δάσκαλο, τον ψάλτη και να φροντίζει για επισκευές του ναού, του σχολείου και του ελαιοτριβείου, τα οποία είχε κατασκευάσει με δικά της έξοδα, της Κοινότητας.
Το σχολείο και το ελαιοτριβείο βρίσκονταν στην ίδια περιοχή, στο
σημερινό τσισμιδέλ.
Στο αρχείο του ναού ανάμεσα στα πολλά έγγραφα υπάρχει ένα μονόφυλλο γραμμένο και από τις δυο πλευρές, με χρέη της τότε εκκλησιαστικής κοινότητας (ΤΟ ΚΟΙΝΟΝ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΛΑΘΙΩΝΑΣ), από το 1894 μέχρι το 1897 στο κατάστημα του Εμμανουήλ Βαλτά στην Πέτρα.
Τα περισσότερα είδη που αγοράζει η κοινότητα είναι γνωστά και
μερικά άγνωστα σήμερα.
390 δράμια Κατάρηχον
12,95
100 παράδες τσουμέντου
1 βαρέλι τσουμέντου 50 γρόσια
1 σχοινί δράμια 300 για τον Σάββα Σάλτα
2 οκάδες κερί για την εκκλησία
10 πήχες χασέ για την εκκλησίαν
έλαβον μια λίρα οθωμανική κ ένα μετζίτι
για ένα κυρά εις Μόλυβον
τετράδια
Χαρτί ριζάτο (ριζόχαρτο)
κυρά (δρομολόγιο) εις Μόλυβο
300 δρ. καρφιά
216 δρ. σαπούνι
όσα ψουνίσματα εις τον δεσπότην, 1 μπουκάλι
κλπ
Κύριοι Αξιότιμοι Δημογέροντες και επίτροποι της Εκκλησίας
Λαφιώνας .
Παρακαλείσθε όπως δώσετε το υπόλοιπο του λογαριασμού εις τον κ Μιλτιάδην
Χαραλάμπου, παπουτσήν δια να μας τα φέρει διότι έχουμε μεγάλην ανάγκην.
Εν
Πέτρα τη 5 Σεπτ.1905. Σας ασπάζομε. Εμμ. Κ. Βαλτάς
σημείωση:
Ο Εμ. Βαλτάς (γνωστός στους παλιούς ως Μπαλτάς) καταστηματάρχης
στην Πέτρα καταγόμενος από Λαφιώνα.
Ο αδερφός του Δημήτριος μένει στη Λαφιώνα,
επίτροπος τότε της εκκλ. Κοινότητας, θα γίνει αργότερα πεθερός του πρώτου Ράλλη
που θα έρθει από Μυτιλήνη στη Λαφιώνα).
Τρίτη 2 Φεβρουαρίου 2021
ΤΑ ΥΔΑΤΑ ΤΗΣ ΛΑΦΙΩΝΑΣ
Τα ύδατα της Λαφιώνας
Το θέμα της ύδρευσης κάθε οικισμού αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα ζητούμενα, αν όχι το πρώτο που επιτρέπει τους ανθρώπους να αναπτύξουν βιώσιμο συνοικισμό και χωριό από τα αρχαία χρόνια. Από παλιά η Λαφιώνα φροντίζει το νερό της.
Από την ιστορία της Λαφιώνας
1. Τον Ιούλιο του 1903 η χριστιανική Κοινότητα της Λαφιώνας αναλαμβάνει έργο τοποθέτησης αγωγού νερού, που διήρκεσε μέχρι το 1905.
Χρειάστηκαν αρκετά δρομολόγια προς και από Πέτρα και Μόλυβο, εργάτες και αγωγιάτες, φαγητά στους μαστόρους, μαζί με διάφορα διαδικαστικά και εγγυητικά προς την τουρκική διοίκηση, κόστισε 2.176 γρόσια.
Αγώι για Μόλυβο κόστισε 5 γρ.
Έκδοση της άδειας 82 γρ.
Από ονόματα συμμετεχόντων στο έργο έχουμε:
Τριαντάφυλλος Μαλλής,
Βασίλειος Κάννος,
Δ. Κ. Βαλτάς
Δ. Βαλδάνης,
Αριστείδης Φουτζανός (μάστορας από άλλο χωριό)
Γιαννακός τζεσμετζής μάστορας,
Ευάγγελος πεχτζής,
Γιαννακός αγωγιάτης
και Δημήτριος Σάββα.
2. Μάιου 1908 (
ΕΞΟΔΑ ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΛΑΦΙΩΝΟΣ ΓΙΑ ΕΠΙΣΚΕΥΕΣ ΤΗΣ
ΥΔΡΕΥΣΗΣ
Και τσουμέντο και ασβέστ, που μαζί με το αγώι κόστισε 136,20
γρόσια.)
3. Η κοινότητα της Λαφιώνας από την αρχή της, το 1919, μετά την απελευθέρωση και την διάκρισή της από την κοινή κοινότητα με την Πέτρα, έβαζε το θέμα της ύδρευσης συχνά στα θέματα του Κ.Σ. και εκτός από τη συντήρηση αγωγών και αργότερα την αντικατάσταση των πήλινων με μεταλλικούς, θεωρούσε την αύξηση της ποσότητας ως σημαντικό θέμα και ετοιμάζονταν να φέρουν νερά από τον τεκέ, από το κτήμα που είχε ο δεύτερος πρόεδρος, ο Χατζής.
Ένα άλλο θέμα που αναφέρεται στις πρώτες προεδρίες είναι η επισκευή παλαιού υδραγωγείου, που σημαίνει ότι υπήρχε αρχαιότερο αυτού που ονομάζουμε "Τεπόζιτο" και έχει εγκαταλειφθεί στις μέρες μας.
Τις εποχές αυτές, βέβαια, τα νερά ήταν άφθονα και οι ποταμοί γεμάτοι μέχρι το καλοκαίρι.
Αρκεί να σκεφτούμε ότι κοντά μας λειτουργούσαν δυο νερόμυλοι: 1. του Αρτίκ και 2. ο μύλος των Κουτζαπαναγιώτηδων, με τα νερά, βασικά, του όρους Σκοτεινού, χωρίς να μετρήσουμε και τον μύλο του χωριού Κλαπάδου.
Αφθονούσαν και οι πηγές στα κτήματα των κατοίκων, που πότιζαν περιβόλια και μπαξέδες, όλοι σχεδόν οι χωριανοί θα είχαν από ένα μπαχτσέ. Άφθονα και τα σταροχώραφα και τα αμπέλια, που δεν είχαν ανάγκη ποτίσματος, γέμιζαν κάποιων τ' αμπάρια και τα βαρέλια.
Οι χειμώνες είχαν τόσα νερά, που το υδραγωγείο είχε βλάβες από την πίεση του όγκου. Τα ρυάκια από τα υψώματα στο ρούδι έφερναν νερά μέχρι τον Μάιο, που περνούσαν μέσα από το χωριό.
Ο μύλος των Κουτζαπαναγιώτηδων |
Οι πηγές και η μεταφορά του νερού
Η πηγή του Άι Γιάννη βρίσκεται κάτω από βράχο της περιοχής.
Καλλιέργεια πηγής Αγ. Ιωάννη |
Μέρος των νερών από το Ρούδι βρήκαν διέξοδο στο σημείο αυτό και αφού συγκεντρώθηκαν τα οδήγησαν με σωλήνες προς το χωριό.
Καλλιέργεια πηγής σε ιδιωτικό κτήμα. |
Η μεταφορά γινόταν μέχρι και το 1930 με πήλινους σωλήνες που συνδέονταν μεταξύ τους με ασβεστοκονίαμα, και θα είχαν συχνές διαρροές και θραύσεις των σωλήνων.
Από το 1930 και μετά η κοινότητα αντικαθιστά τους πήλινους με μεταλλικούς σωλήνες, χυτοσίδηρου, για να μειωθούν οι διαρροές και η ποιότητα του νερού κατά την διαδρομή του.
υπόλοιπο μεταλλικού σωλήνα της πηγής Αγ. Ιωάννη. |
Αυτό το φαινόμενο διορθώνεται με την υδρομάστευση.
Η τοποθεσία της Γεώτρησης
Ph 9,46 9,5
Έτσι για το το Νοέμβριο 2020, τα αντίστοιχα στοιχεία που μας ενδιαφέρουν ήταν ως εξής:
Δεν είναι μόνο το: "πού θα βρούμε νερό;"
Οι πιο απαισιόδοξοι μιλούν για ερημοποίηση της περιοχής μας και ανατολικότερα. Όρος, που σημαίνει τη διαδικασία υποβάθμισης της γης κατά την οποία μια ήδη σχετικά ξηρή περιοχή γίνεται όλο και ξηρότερη γιατί χάνει το αποθηκευμένο νερό, την βλάστηση και την άγρια ζωή.
(https://op.europa.eu/webpub/eca/special-reports/desertification-33-2018/el/).
Εφέτος πάντως έβρεξε. Του χρόνου είναι άγνωστο...
Σάββατο 9 Ιανουαρίου 2021
Ο Άι Γιάννης ο Πρόδρομος
Τελικά με το ξωκκλήσι του Αγ. Ιωάννη στις παρυφές του Ρούδι, πρέπει να πούμε ότι μάλλον υπερισχύει η άποψη του Μάκη Αξιώτη, και η ημερομηνία ίδρυσής του δεν είναι αυτή που υπάρχει στην πέτρα στο υπέρθυρο αλλά προϋπήρχε του 1955.
Πάντως, το βιβλίο ταμείου της εκκλησίας μας, αναφέρει είσπραξη δίσκου από Αγ. Ιωάννη, στις 29 Αυγούστου του 1906.
Έχουμε σημειώσει και άλλη φορά, ότι η περιοχή αυτή πρέπει να ήταν κατοικημένη σε παλιούς καιρούς και εικάζεται ότι αποτελούσε τη Λαφιώνα Β, μετά τη Λαφιώνα Α, που βρισκόταν στον Αγ. Αλέξανδρο.
Η κεραμική που συναντάται σε χωράφια της περιοχής και τα θεμέλια κτισμάτων που είναι διάσπαρτα, όπως αναφέρει ο Αξιώτης, αποδεικνύουν παλαιό οικισμό.
Γι αυτό και τα μαρμάρινα μέλη που αποτελούν την αγία τράπεζα του ναϊδρίου και το άλλο, που παλιά χρησιμοποιούσαν για μανουάλι, ανήκουν στον οικισμό και σε προηγούμενη εκκλησία της περιοχής που την παράτησαν λόγω μετακίνησης του οικισμού προς τη σημερινή Λαφιώνα.
Προφανώς και είναι μέλη από στηρίγματα μεγαλύτερου ναού.
Η άποψη της αρχαιολογικής υπηρεσίας είναι ότι τα μέλη αυτά έχουν μεταφερθεί από τον Άγιο Αλέξανδρο.
Όσον αφορά το σημερινό ναϊδριο του Αγ. Ιωάννη πρέπει να σταθούμε και στην ιδρυτική επιγραφή που είναι πάνω από την είσοδο.
Παρά το ότι είναι δυσανάγνωστη και το τσιμέντο να έχει επικαλύψει κάποια γράμματα, μπορούμε να διαβάσουμε και να υποθέσουμε σύμφωνα με τις μαρτυρίες των μεγαλύτερων σήμερα στο χωριό, ότι το προσκύνημα,
Η ΕΠΕΤΕΙΟΣ ΤΩΝ 103 ΧΡΟΝΩΝ ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΛΑΦΙΩΝΑΣ Ήταν 14 Αυγούστου 1919 , ό...
-
Λακτάριος ο νόστιµος Άρχισε ήδη ο καιρός του αμανίτη !! Είναι το μανιτάρι που συναντάται συχνά στα ξέφωτα του πευκοδάσους και κοντά σ...
-
Οι σχέσεις του χωριού της Λαφιώνας με τα απέναντι παράλια της Ανατολής απεικονίζονται ευκρινώς στα προικοσύμφωνα του Εκκλησιαστικού της Κώ...
-
Γεωργίου Μ. Χουτζαίου Φυσικού -Μαθηματικού Μέχρι σήμερα το θέμα της ραβδοσκοπίας για την ανεύρεση νερού σ...