Η κουμαριά

Κουμαριά  (Arbutus Unedo)     Ένα απ' τα φυτά των Χριστουγέννων

Η κουμαριά είναι ένα από τα ωραιότερα φυτά της ελληνικής χλωρίδας. Είναι μεσογειακό είδος , αρκετά διαδεδομένο σε όλες τις χώρες της .
Η κουμαριά αναπτύσσεται σε όλη την Ελλάδα στην ζώνη των αείφυλλων – πλατύφυλλων, που εκτείνεται μέχρι 1.000 μ. υψόμετρο. Την συναντάμε σε θαμνώνες και δάση, σε ξηρές και πετρώδεις πλαγιές . Πριν χρόνια είχα βρει μια, κοντά στον ρ'ζόραχτο από την πάνω πλευρά.

Επειδή θεωρείται άριστο καλλωπιστικό φυτό έχει μεταφερθεί σε όλο τον κόσμο. (Αμερική , Αυστραλία κ.λ.π.)
Είναι αειθαλές φυτό (δεν ρίχνει ποτέ τα φύλλα της) στην Ελλάδα είναι συνήθως θάμνος που μπορεί να φτάσει μέχρι τα 3 μέτρα, αλλά στις άλλες χώρες γίνεται δέντρο-ειδικά αυτά που χρησιμοποιούν ως καλλωπιστικό φυτό- που μπορεί να φτάσει και τα 10 μέτρα ύψος.
Όσοι είστε από μεγάλες πόλεις, αν νομίζετε ότι δεν έχετε δει ποτέ κουμαριά, κάνετε  λάθος. Έχετε προσέξει κάποια κλαδιά που πωλούνται τα Χριστούγεννα με καρφωμένα στις άκρες των κλαδιών ένα βαμμένο με κόκκινη λαδομπογιά φιρίκι; Αυτά τα κλαριά είναι από κουμαριά.

Πολλαπλασιάζεται με σπόρους που πέφτουν από τους καρπούς της στο έδαφος.

Η κουμαριά (Arbutus unedo) έχει στην κομοστέγη της συγχρόνως άνθη, άγουρους και ώριμους καρπούς (σε πολύ λίγα φυτά ή δέντρα συμβαίνει αυτό).
Ένα εσπεριδοειδές που το κάνει αυτό είναι η πορτοκαλιά, ποικιλία Valencia.

Τα άνθη της είναι συνήθως λευκά και πιο σπάνια κόκκινα, τα οποία κρέμονται σε ταξιανθίες. Μοιάζουν με καμπανούλες, και ανθίζουν δύο φορές το χρόνο (Μάιο και Σεπτέμβριο). Γονιμοποιούνται από μέλισσες και το μέλι της κουμαριάς είναι συνήθως πικρό.

Ο καρπός της είναι σαρκώδης ρόγα –δρυπη-, μεγέθους 1-2 εκατοστά , ο οποίος, πριν ωριμάσει είναι κίτρινος και σιγά σιγά με την ωρίμανση μετατρέπεται σε κατακόκκινο.
Η επιφάνεια του καρπού είναι άγρια-κοκκώδης θα έλεγα- και θα ωριμάσει (φθινόπωρο) στη στιγμή που αρχίζει η ανθοφορία για την επόμενη καρποφορία.
Περιέχουν αρκετή ποσότητα σπόρων στο εσωτερικό τους

Βασικό: Τρώγονται, αφού ωριμάσουν καλά. (έχει σημασία ).

Θεωρώ ότι είναι ένα από τα πιο γευστικά φρούτα της φύσης. Αν και οι γνώμες διίστανται για την γεύση των κούμαρων, από αρχαιοτάτων χρόνων.
Άλλοι νομίζουν ότι δεν είναι καν φαγώσιμοι οι καρποί.
Οι αρχαίοι έλληνες δεν τα προτιμούσαν ιδιαίτερα. Ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος, ο Ρωμαίος επιστήμονας (φυσικός φιλόσοφος) και ιστορικός, περίφημος κυρίως από το έργο του «Φυσική Ιστορία» (Naturalis Historia) , έδωσε το λατινικό όνομα της κουμαριάς. Το όνομα «unedo» προέρχεται από το λατινικό «unum edo» που σημαίνει «τρώω ένα, μόνο».
Αν δεν έχει ωριμάσει αρκετά είναι αρκετά στυφό και άγευστο, αν δε έχει ωριμάσει πάρα πολύ, έχει άσχημη γεύση.
Αλλά, στην πλήρη ωρίμανση του είναι ένας πολύ εύγεστος και εκλεκτός καρπός.
Και βέβαια , επειδή δεν αντέχει καθόλου μετά τη συγκομιδή , ο καλύτερος τρόπος να τα φάει κάποιος είναι κατευθείαν από το δέντρο .

Παράλληλα από τα κούμαρα φτιάχνονται , εξαιρετικό τσίπουρο –σε πολλές περιοχές της Ελλάδας στα χρόνια του μεσοπολέμου και νωρίτερα έφτιαχναν και μάλιστα τα τελευταία χρόνια σε πολλές περιοχές αρχίζουν πάλι να το φτιάχνουν ), λικέρ, κονιάκ, (στην Πορτογαλία κάνουν ένα δυνατό κονιάκ με το όνομα medronho) καθώς και γλυκά του κουταλιού ή μαρμελάδα.
Ακόμη η κουμαριά είναι γνωστή για τις φαρμακευτικές της ιδιότητες, (σηπτικές και διουρητικές ).
Ο Iπποκράτης χρησιμοποιούσε τα κούμαρα για την αντιμετώπιση της θρομβοφλεβίτιδας.

Πριν από 60 χρόνια απομονώθηκαν από τα κούμαρα οι πρώτες κουμαρίνες, τα σημερινά αντιπηκτικά που δίνονται σε θρομβώσεις.
Τα φύλλα και ο τραχύς φλοιός της κουμαριάς χρησιμοποιούνται ιδιαίτερα στη φαρμακευτική και στη βαφική.
Η κουμαριά είναι ανθεκτική στη φωτιά και αυτό της δίνει ένα πλεονέκτημα να χρησιμοποιηθεί σε αναπλάσεις εκτάσεων.

Δρόμοι

Ανατολή στη Λαφιώνα από τον όγκο του Λεπέτυμνου .

Στη Λόγυρα που παίζαμε...

Τα νέα χρώματα του χωριού εντυπωσιάζουν !

Το μοναδικό σπίτι του χωριού με σαχνασίνια , στο βόρειο άκρο του. Το τέλος της γειτονιάς σπιρί.

Το πόσες γάτες έχει η είσοδος αυτού του σπιτιού στη γειτονιά του Σπιρί , μόνο ο Πάρις Μανάκας ξέρει !

... και μετά βγαίνουμε στ' αλώνιααα !

Τ' αλώνια μας . Η είσοδος του χωριού .

Δυο κάτοικοι της περιοχής .

Μπροστά στην Εκκλησία  του χωριού.

Η περιοχή της Αγίας Παρασκευής με τα δένδρα της .

Τα νέα χρώματα του χωριού είπαμε ...

Summer Easy Rider !

Η κεντρική λεωφόρος στο Σπιρί !

Η άγουσα προς τ' αγιασματέλ' ποταμιά !

Πρωί στη Λόγυρα !

Στα φιλόξενα σκαλοπάτια του Φραγκούλ' έξω απ' το καφενείο .

...και στη γειτονιά  Άμμος, περνά με το κοπάδι του ένας παλιός τσέλιγκας .

Τα ονόματα της Λαφιώνας

Αυτές οι καλοκαιρινές παρέες !
Μεταξύ ούζου και χταποδιού (και όχι τυρού και αχλαδίου) αρχίζουν οι πιο όμορφες και άνετες συζητήσεις που αγγίζουν το φαιδρό μέχρι και το σοβαρό και κάθε θέμα που σχετίζεται με το χωριό και τις ομορφιές του .
Προσπαθώντας να εξηγήσουμε το φαινόμενο των τόσο όμορφων και σπάνιων για σήμερα ονομάτων των κατοίκων της Λαφιώνας και μάλιστα τα περισσότερα είναι αρχαιοπρεπή , οδηγηθήκαμε στην υπόθεση ότι το χωριό μέχρι τη δεκαετία του ’50 πρέπει να ήταν μια κλειστή κοινωνία με αραιές επαφές με τα άλλα χωριά .
Η ανάπτυξη των συγκοινωνιών και επικοινωνιών θα φέρει αργότερα ανταλλαγές επισκέψεων και συνηθειών και τις σημερινές επιγαμίες με τα γύρω χωριά και ιδιαίτερα με το Σκουτάρο .
Έτσι κρατήθηκαν διάφορες ιδιαιτερότητες του χωριού όπως και τα ονόματα, που μερικά δεν συναντώνται στη γύρω περιοχή .
Πάντως έχει ξεχαστεί και το έθιμο να δίνει όνομα στο παιδί ο νονός ελεύθερα και χωρίς την προηγούμενη συνεννόηση με τους γονείς.
Ένα άλλο θέμα που επηρέασε την αλλαγή στην ονοματοθεσία στα νεώτερα χρόνια είναι και η επιρροή της Εκκλησίας , που ζητά απ’ τους γονείς μόνο χριστιανικά ονόματα στη βάπτιση .
Πέρα όμως από αυτές τις ανέμελες θερινές υποθέσεις το λόγο έχουν τα ίδια τα ονόματα που συλλέξαμε μέσα σε δυο μέρες . Και είναι αξιοθαύμαστα για τη σπανιότητα την αρχαιοπρέπεια και την ομορφιά τους .
Θα έπρεπε άραγε να πούμε μια ευχή , να προτιμηθούν και πάλι απ’ τα νέα ζευγάρια τα παραδοσιακά ονόματα του χωριού, ώστε να μη χαθούν ;

Αν υπάρχουν κάποια, που μπορούμε να προσθέσουμε θα παρακαλούσαμε όποιον θα θελήσει να βοηθήσει να αποστείλει προσθήκη ή και διόρθωση .

Αθηνά Καλυψώ Βηθλεέμ Αιμιλία Κασσάνδρα Θεοσαββούδα Αλκηστις Κλεάνθη Θεοφανώ Αλκιθέα Κλειώ Παναγίτσα Αμερσούδα Κλεονίκη Παρθένα Ανθούσα Κυβέλη Σεβασμία Ανθοδέσμη Λεσβία Υπέρμαχος Αντιγόνη Λεωνίδας Χριστονύμφη Αριάδνη Μαλάμω Χριστούδα Ασπασία Μαρζέλος Χριστοφíα Αύρα Μελπομένη Βαγής ( Βάιος ;) Μενέλαος Βλοτύνα Νέαρχος Γαληνός Ξενοφών Ελβίρα Οδυσσέας Ελπινίκη Όλγα Ερασμία Ορτανσία Εύελπις Ουρανία Ευθαλια Πελαγία Ευρυδίκη Περμαθούλα Ευριπίδης Πολύμνια Ευρυβιάδης Ροδάνθη Ευτέρπη Ροδόκλεια Ζαχαρώ Ροδόλφος ΠΡΟΣΘΗΚΗ Ηλέκτρα Ροδόπη Ηρακλής Σόλων                Κασσιανή , Πάρις Ηρώ Σουζάνα Κορνηλία Θάλεια Τζάνος Νεράτζη(Νερατζιά) Θεανώ Φαίδρα Διαμάντη Ευφροσύνη  Ευμορφία Θελξιόπη Φιλισία Θεοκτίστη Φρίξος Καλλιόπη Φωκίων Καλλιρρόη Χαρίκλεια Χρυσαυγή
Ευχαριστούμε τους φίλους μας , που με σχόλια τους προσθέτουν ονόματα, που δεν θυμηθήκαμε !
" Και η ανεπανάληπτη φωτογραφία των γερόντων του χωριού το 1970 " !

<> <>