Τρίτη 11 Μαρτίου 2014

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΜΗΘΥΜΝΗΣ ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΣΟΥΛΙΔΗΣ


Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΜΗΘΥΜΝΗΣ ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΣΟΥΛΙΔΗΣ ΚΑΙ ΟΙ ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΜΕΡΕΣ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ το 1912

Του Άρη Κυριαζή *


Ο Μητροπολίτης της περιοχής μας (Καλλονής) κατά το διάστημα της απελευθέρωσης της Λέσβου από τον τουρκικό ζυγό το 1912, ήταν ο Στέφανος Σουλίδης , που καταγόταν από τα Μάργανα Κοριτσάς και γεννήθηκε το 1847.

Φοίτησε στην πατριαρχική θεολογική σχολή της Πόλης την ονομαστή Σχολή της Χάλκης, όπου και τη μέρα της αποφοίτησης χειροτονήθηκε διάκονος από τον Πατριάρχη Άνθιμο. Από τότε και μέχρι το 1886 θα είναι δάσκαλος σε σχολεία της επαρχίας Εφέσου και συγχρόνως αρχιδιάκονος Σμύρνης. Στη συνέχεια θα κληθεί Μ. Αρχιδιάκονος και κατόπιν μητροπολίτης Αλά Σεχίρ (Φιλαδέλφειας). 
Από εκεί θα μετατεθεί το 1896 στη Μήθυμνα, όταν πέθανε ο προηγούμενος μητροπολίτης Νικηφόρος Γλυκάς.

Ήρθε αμέσως στο νησί και παρέμεινε στην πρωτεύουσα Μυτιλήνη, περιμένοντας την αναγνώριση του διορισμού του από τις τουρκικές αρχές. Στο διάστημα αυτό θα γνωρίσει το Νομάρχη Αιγαίου Αμπετίν πασά, τον Μουτασερίφη Μυτιλήνης Χιβζή πασά και τους Έλληνες προύχοντες. Κατόπιν θα έρθει και θα εγκατασταθεί στην έδρα του την Καλλονή. 
Τον επόμενο καιρό θα τον αφιερώσει σε περιοδείες για να γνωρίσει από κοντά το ποίμνιό του. Του έγινε λαμπρή υποδοχή εκτός από την Καλλονή και στην Αγία Παρασκευή, τη Στύψη την Κλειού τον Μανταμάδο, τη Συκαμιά. Έκανε καλή εντύπωση και δημιούργησε καλή φήμη, ότι ήταν σπουδαίος ιεράρχης, ρήτορας, δυναμικός χαρακτήρας και μπορούσε να επιβάλλεται στις τουρκικές αρχές και να περνάει το δικό του.
Παρακολουθούσε τα σχολεία της περιοχής του κάθε Σεπτέμβριο και Ιούνιο, για να σχεδιάζει το πρόγραμμα σπουδών και να επιβλέπει τις εξετάσεις των μαθητών.
Ήταν συχνές οι επισκέψεις του στην Κωνσταντινούπολη για συνόδους ή εκλογές.

Τον καιρό της απελευθέρωσης της Μυτιλήνης από τους Τούρκους
8 Νοεμβρίου 1912, η κατάσταση στο υπόλοιπο νησί, λόγω της αναμονής της τελικής επίθεσης και του τι μέλλει γενέσθαι,είχε αναστατώσει τους Τούρκους και δικαίως αλλά και τους Έλληνες, γιατί τα χωριά έμοιαζαν με στρατόπεδα, τα τρόφιμα 
συγκεντρώνονταν από τους Τούρκους και η νευρικότητα δεν ήταν καλός σύμβουλος για τις δυο κοινότητες. Στην Αγία Παρασκευή θα συλληφθούν και θα φυλακιστούν για προληπτικούς λόγους οι πρόκριτοι,όπου θα χρειαστεί η επέμβαση του Μητροπολίτη για την απελευθέρωση. Στην Πέτρα θα συμβεί περιορισμένης έκτασης εμπρησμός, στο Μεσότοπο θα υπάρξει λεηλασία, στο Μανταμάδο θα φονευτούν αρκετοί χριστιανοί, γι αυτό και θα δημιουργηθούν αντάρτικα σώματα από τους Έλληνες. Ήταν ο μήνας της αναμονής και του φόβου, που τον ονόμασαν "φόβια".

Για όλα αυτά θα ασχοληθεί ο Μητροπολίτης Στέφανος αλλά και για την ενημέρωση της πρωτεύουσας για τις κινήσεις του τουρκικού στρατού προς τον Κλαπάδο, μέσω του Μητροπολίτη Μυτιλήνης. Θα πάρει αρνητική θέση για τα αντάρτικα σώματα των χωριών ως επικίνδυνα αντιποίνων και θα σημειώσει την επικίνδυνη έλλειψη τροφίμων στην Καλλονή, τη Στύψη και αλλού, λόγω της απαγόρευσης μετακινήσεων.

Το τέλος των "Φόβιων" θα έρθει με τον διορισμό από την Αθήνα του νέου αρχηγού του στρατεύματος Απολλόδωρου Συρμακέζη, ο οποίος θα δώσει την τελική και νικηφόρα μάχη του Κλαπάδου, 8 Δεκεμβρίου 1912.
Από τις 5 Δεκεμβρίου, γράφει ο Καλλονιάτης Νίκος Δημητρίου Γκαγκανέλλης: άρχισε η μάχη.
Άτακτοι Ρωμιοί από διάφορα χωριά του νησιού, κάνουν τον δικό τους πόλεμο και φτάνοντας στην Καλλονή λεηλατούν τουρκικά σπίτια. Έκαψαν το Τζουμαϊλί, την τωρινή Αρίσβη, τα Σουμούρια, και τ' Αριανά, που ήταν τουρκοχώρια, φονεύσαντες και μερικούς Τούρκους. Τέτοια καταστροφή είχαν προξενήσει οι άτακτοι, ώστε ο αείμνηστος πατήρ μου ανέφερε στο Μητροπολίτη τα γεγονότα.

Με επιστολή του ο Μητροπολίτης αναφέρει στον αρχηγό του στρατεύματος Συρμακέζη τις αρπαγές τις λεηλασίες των τουρκικών σπιτιών,τους εμπρησμούς και την ερήμωση τεσσάρων τουρκικών χωριών του λεκανοπεδίου της Καλλονής. 
Στη μετατροπή του τζαμιού της Ανεμώτιας σε εκκλησία από τους εκεί χριστιανούς, ο μητροπολίτης έδρασε αμέσως αποδίδοντας ξανά το τέμενος στους"δυστυχείς Τούρκους"όπως τους ονομάζει και προβαίνει σε απειλή εκκλησιαστικού επιτιμίου(αφορισμού) για όποιον χριστιανό δεν επιστρέψει όσα άρπαξε από τους Τούρκους.

Απευθυνόμενος ο μητροπολίτης προς τους κατοίκους της επαρχίας Μηθύμνης, γνωστοποιεί ότι η άποψή του είναι και διαταγή του Αρχηγού Συρμακέζη, για την εφαρμογή των αρχών δικαιοσύνης, ισότητας και ισοπολιτείας και ότι πρέπει να δεχτούν οι χριστιανοί την επιστροφή των μουσουλμάνων από το μέτωπο του Κλαπάδου με ευμένεια και να τους επιστρέψουν όσα τους έχουν αφαιρέσει από τα σπίτια τους. Παραθέτει και τις ευαγγελικές ρήσεις για αγάπη, φιλανθρωπία, αδιακρίτως φυλής και θρησκεύματος, απειλώντας με αφορισμό όποιον δεν συμμορφωθεί και επιστρέψει τα κλαπέντα μέχρι τη γιορτή των Φώτων.
Τον επόμενο καιρό, αρχές του 1913, μητροπολίτης θα ασχοληθεί με την υποστήριξη της υποψηφιότητας του εκ Στύψης, Γερμανού Καραβαγγέλη, μητροπολίτη Αμασείας του Πόντου, στη θέση του Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως, θεωρώντας τον αδελφό και αυτονόητο να τον ψηφίζει.

Μέσα στο 1914 τυχαίνει σ' αυτόν να παραδώσει τη δικαστική εξουσία της μητροπόλεως για την περιοχή του, που κατείχαν τότε όλοι οι μητροπολίτες του υπόδουλου ελληνισμού, στην κρατική ανάλογη υπηρεσία. Με τηλεγράφημα από την Εισαγγελία Πρωτοδικών Μυτιλήνης ορίστηκε να παραδώσει το πλούσιο αρχείο δικαστικών υποθέσεων της Μητρόπολης Μηθύμνης.

Το 1915 ο Μητροπολίτης Στέφανος θα παρασημοφορηθεί από τον Υπουργό των Στρατιωτικών Ελευθέριο Βενιζέλο με δύο μετάλλια των δυο τελευταίων νικηφόρων πολέμων.

Το τελευταίο γράμμα του Μητροπολίτη Στέφανου Σουλίδη από τη μητροπολιτική του οικία εν Καλλονή, θα είναι προς το Εκκλησιαστικό ταμείο Αθηνών για να υπενθυμίσει την εξάμηνη καθυστέρηση καταβολής του επιδόματος αρχιερατικής του μισθοδοσίας, μια που ήταν πλέον η μοναδική οικονομική του υποστήριξη. Του είχαν αφαιρεθεί η δικαστική και η εκπαιδευτική του αρμοδιότητα που είχε κατά την τουρκοκρατία.
Ένα μήνα μετά την επιστολή, ο άξιος και θαρραλέος σε όλη του την αρχιερατεία επίσκοπος Στέφανος, εξασθενημένος και ταλαιπωρημένος από τον σακχαρώδη διαβήτη για πολλά χρόνια, αποδημεί εις Κύριον με την ελπίδα να τύχει καλύτερης αναγνώρισης από την ιστορία, για την πολύχρονη ιερατική, πατριωτική και κοινωνική του προσφορά.

Για τη μεταγραφή: Σ. Α.






.............................................................
Η επιλογή των αποσπασμάτων έγινε από τη συγκεκριμένη δημοσίευση του άρθρου του Άρη Κυριαζή, από το"Δελτίον της Εταιρείας Λεσβιακών Μελετών" τόμος ΚΔ', Μυτιλήνη 2014.

        


    

Δευτέρα 23 Ιουλίου 2012

ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ


Πρωτοπρ. Βασίλειος Καλλιακμάνης,

Μια γυναίκα αθλήτρια του Χριστού

Στο αγιολόγιο της Εκκλησίας εκτός από άνδρες περιλαμβάνονται και γυναίκες, που διακρίθηκαν για τον ιεραποστολικό ζήλο, τη φιλανθρωπική δράση, το γενναίο φρόνημα και την ασκητική ζωή.
Μπορεί ορισμένοι να θεωρούν ότι οι γυναίκες υποτιμήθηκαν από τον χριστιανισμό, αλλά ήταν πρώτος ο Χριστός που υπερασπίστηκε τη μοιχαλίδα, συγχώρησε την πόρνη και κάλεσε κοντά του όχι μόνο μαθητές αλλά και μαθήτριες.
β) Στη συνέχεια ο Απόστολος Παύλος εξομοίωνε εκκλησιολογικά τους ανθρώπους λέγοντας ότι εν Χριστώ δεν υπάρχουν διαφορές ανάμεσα σε Ιουδαίο και Έλληνα, δούλο και ελεύθερο, άνδρα και γυναίκα (βλ. Γαλ. 3,27 κ.ε.). Η θετική θεώρηση της γυναίκας, που απαντά στα πρώτα χριστιανικά κείμενα αλλά και στη θεολογία των Πατέρων της Εκκλησίας, γίνεται ευκρινέστερη εάν ληφθούν υπόψη οι κοινωνικές αντιλήψεις της προχριστιανικής εποχής.
γ) Λ.χ. ο Θαλής ο Μιλήσιος θεωρούσε τον εαυτό του τυχερό: «Πρώτον διότι έγινε άνθρωπος κι όχι θηρίο, άνδρας κι όχι γυναίκα, Έλληνας κι όχι βάρβαρος». Επίσης κάθε Ιουδαίος ευχαριστούσε τον Θεό διότι δεν τον έκανε εθνικό, δούλο ή γυναίκα. Οι αντιλήψεις αυτές, παρά την προσπάθεια ανατροπής τους εκ μέρους του χριστιανισμού, διατηρήθηκαν για αιώνες στην παγκόσμια ιστορία.
δ) Τα παραπάνω γράφονται με αφορμή την εορτή της αγίας μεγαλομάρτυρος Παρασκευής, που εορτάζεται στις 26 Ιουλίου. Σύμφωνα με τον Συναξαριστή: «Aύτη η Aγία καταγομένη από ένα χωρίον της παλαιάς Pώμης, θυγάτηρ ούσα, γονέων Xριστιανών, οι οποίοι τας εντολάς του Kυρίου επιμελώς φυλάττοντες, ήτον άτεκνοι, διά τούτο και αδιαλείπτως παρεκάλουν τον Kύριον, ίνα δώση αυτοίς τέκνον. O δε Θεός, ο ποιών το θέλημα των φοβουμένων αυτόν, τους εχάρισε παιδίον θηλυκόν, το οποίον ωνόμασαν εις το Άγιον Bάπτισμα Παρασκευήν».
ε) «Aφ’ ου δε έμαθεν η Aγία τα ιερά γράμματα, πάντοτε ανεγίνωσκε τας θείας Γραφάς, και σχολάζουσα εν τη Eκκλησία του Θεού, εκαταγίνετο εις την αγίαν προσευχήν. Όταν δε απέθανον οι γονείς της, διεμοίρασεν όλα τα υπάρχοντά της, αυτή δε ενδυθείσα το σχήμα των Kαλογραίων, ευγήκεν εις τον κόσμον, κηρύττουσα το όνομα Xριστού του αληθινού Θεού».
στ) Δεν διασώθηκαν ασφαλείς πληροφορίες ούτε για τις χώρες που επισκέφθηκε και δίδαξε η παρθενομάρτυς Παρασκευή, ούτε για τον τόπο που μαρτύρησε. Σίγουρο είναι ότι δεν υπάρχει περιοχή της Ελλάδος όπου να μην έχει κτισθεί μικρή ή μεγάλη εκκλησία προς τιμήν της. Εξάλλου και πολλές περιοχές διεκδικούν τον τόπο του μαρτυρίου της. Έτσι, στο Καναλλάκι της Πρέβεζας, στο μοναστήρι της Αγίας Παρασκευής Πούντας, δείχνεται ο τάφος της. Άλλοι λένε ότι μαρτύρησε έξω από τα Γιαννιτσά, ενώ άλλοι ισχυρίζονται ότι μαρτύρησε στα Τέμπη ή έξω από τη Θεσσαλονίκη, στο ομώνυμο χωριό, όπου σώζεται αγίασμα και υπάρχει η θέση «λαιμός».
ζ) Ίσως είναι ήσσονος σημασίας η εύρεση της ακριβούς τοποθεσίας του μαρτυρίου της Αγίας Παρασκευής. Είναι όμως υψίστης σημασίας το γεγονός ότι εκείνη, παρότι νεαρή γυναίκα, έδειξε ανδρείο φρόνημα, ομολόγησε τη χριστιανική πίστη και αρνήθηκε τη λατρεία των πάσης φύσεως ειδώλων, τα οποία προσκυνούνται με διάφορους τρόπους και σήμερα. Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι η Αγία Παρασκευή με τη ζωή και το ηρωικό της μαρτύριο παραπέμπει στον εσταυρωμένο Κύριο, στην άκρα ταπείνωση, στη Μεγάλη Παρασκευή, την οποία ακολουθεί η ζωηφόρος Ανάσταση. 
εφημερίδα ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 22-07-2012

Πέμπτη 19 Ιουλίου 2012

Η ραβδοσκοπία και η επιστημονική της εξήγηση

Γεωργίου Μ. Χουτζαίου
Φυσικού -Μαθηματικού                          

Μέχρι σήμερα το θέμα της ραβδοσκοπίας για την ανεύρεση νερού στο χωράφι μας ήταν από παράξενη, ανεξήγητη μέχρι και μαγική τεχνική ή ακόμα και   δαιμονοποιημένη δραστηριότητα.  Το δεχόμασταν έτσι όπως ήταν από αδυναμία να δώσουμε εξήγηση για το πώς και το γιατί .
Ο δραστήριος και πολυγραφότατος  Γ. Μ. Χουτζαίος  , αναλαμβάνει να εξηγήσει εμπεριστατωμένα το φαινόμενο, με τις γνώσεις του στη φυσική και την έρευνα που έκανε με τους Λέσβιους  ραβδοσκόπους, σε  μια όμορφη έκδοση 176 σελίδων της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου του 2011.                                                    
Ο  συγγραφέας , προτάσσει στο βιβλίο του αρκετές εισαγωγικές και απαραίτητες γνώσεις φυσικής,  για να γίνουν κατανοητά όσα θα ακολουθήσουν και για να παραμείνει το επίπεδο προσιτό και σε μη ειδικούς .
Συνεχίζει  με  πληροφορίες  για τη ραβδοσκοπία  από τη σχετική βιβλιογραφία και το διαδίκτυο ,
οι συνεντεύξεις από τους ραβδοσκόπους της Λέσβου , μέσα στους οποίους περιλαμβάνονται άνθρωποι γνωστοί μας από την Πέτρα και το Πετρί, τη Μυτιλήνη κλπ,
και συνεχίζει με τη δική του εξήγηση ο συγγραφέας, που επιχειρεί να δώσει βάσει όλων των προηγουμένων στοιχείων επιστημονικών και εμπειρικών , που έχει τελικά συγκεντρώσει.


Ένα ακόμα ενδιαφέρον στοιχείο του βιβλίου για μας, τους εκ Λαφιώνος , είναι η αφιέρωση του βιβλίου στον  αείμνηστο Μιχάλη Καλατζή:

Το βιβλίο αυτό αφιερώνεται με αγάπη στον αείμνηστο συνάδελφο, εκλεκτό φίλο και πολύ καλό ραβδοσκόπο Μιχάλη Καλατζή και την οικογένειά του.Ο Μιχάλης Καλατζής γεννήθηκε στη Λαφιώνα της Λέσβου στις 2 Νοεμβρίου 1930. Τέλειωσε το εξατάξιο Γυμνάσιο Μυτιλήνης και φοίτησε στο Τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Διορίστηκε το 1961 στο Λύκειο Θηλέων Μυτιλήνης και ασχολήθηκε με πάθος και αγάπη στη διδασκαλία τη επιστήμης που εκείνος προτίμησε. Έκανε πολλές υποδειγματικές διδασκαλίες στους συναδέλφους του και υπηρέτησε σε πρακτικά τμήματα αρρένων και θηλέων .

Παντρεύτηκε το 1960. Υπήρξε αφοσιωμένος σύζυγος και υποδειγματικός πατέρας δυο παιδιών και πέντε εγγονών, που ευτύχησε να τα καμαρώσει στη ζωή του. Το 1990 συνταξιοδοτήθηκε και έκλεισε τα μάτια του το2008 σε ηλικία 78 ετών, αφήνοντας πίσω του μια γλυκιά και ανεκτίμητη κληρονομιά.


Δευτέρα 18 Ιουνίου 2012

ΕΚΛΟΓΕΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2012

Ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα νούμερα των αποτελεσμάτων από τις εκλογές της 17 Ιουνίου  για το χωριό.
Πόσο παίρνουμε είδηση για τα γενικώς τεκταινόμενα;
Ο συσχετισμός αποτελεσμάτων Λαφιώνας και επικράτειας  και άλλα πολλά και διαφορετικά για τον καθένα.
Αντιγράφω από τη σελίδα της προέδρου, που αφορμή παίρνω να τη συγχαρώ για την ιστοσελίδα που παρουσίασε.
Να ευχηθούμε το καλύτερο δυνατό για τη χώρα μας.


ΕΚΛΟΓΕΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2012

                                         ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΚΛΟΓΩΝ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ ΜΑΣ
165 ο  ΕΚΛΟΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΛΑΦΙΩΝΑΣ
  • ΝΔ                                  35             Εγγεγραμμένοι        278
  • ΠΑΣΟΚ                          43             Ψήφισαν                   148
  • ΣΥΡΙΖΑ                         27              Άκυρα                          2
  • Ανεξάρτητοι Έλληνες 18               Λευκά                         1
  • ΚΚΕ                                10
  • ΧΡΥΣΗ ΑΥΓΗ                3               Έγκυρα                     145
  • Δημοκρατ.  Αριστερά   4
  • Κίνημα δεν πληρώνω   1
  • ΛΑΟΣ                               1
  • Οικολόγοι Πράσινοι      3

Παρασκευή 25 Μαΐου 2012

Γιαννακός Καρακάσης

Κάθε άνθρωπος που έζησε και περπάτησε τους δρόμους αυτού του      χωριού    έγραψε   μια   ιστορία .
Άλλος μεγάλη κι άλλος μικρή.  Ανάλογα με την αξία του ή τις δυνάμεις που είχε,  μα ίσως παίζει ρόλο και η οπτική γωνία που τη βλέπουμε εμείς σήμερα και μάλιστα, «απ έξω απ το χορό» .

Μια τέτοια μικρή ανθρώπινη ιστορία,  θα μπορούσε να ξετυλιχτεί με αφορμή και πηγή μια  κτητορική επιγραφή  στο  χωριό  μας , αυτήν του Αγίου Γεωργίου:
  


                        






                        (  ΑΓΙΟΣ  ΓΕΩΡΓΙος -
               ΕΓΕΙΡΕΤΑΙ ΔΙΑ       ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ -

                     Γ..ΚΑΡΑΚΑΣΗ   Β.Δ.ΜΑΧΑΙΡΑΣ   
                      Ε.Δ.ΜΑΧΑΙΡΑΣ,    Α.Δ.ΜΑΧΑΙΡΑΣ -  ΛΑΘΙΩΝ 1885 ).






Το 1885 χτίζεται το ξωκλήσι του Αϊ Γιώργη, να βιγλίζει τη Λαφιώνα,  με τη συμβολή των τριών αδελφιών (;)  Μαχαίρα,  και του Γ.Μ. Καρακάση .
 Δεν είναι γνωστό  αν έγραψαν ιστορία  αλλά οπωσδήποτε, μπήκαν στην ιστορία του χωριού μας .


Ο Ιωάννης Μ. Καρακάσης ,  γνωστός  ως  Γιαννακός  ή  Γιαννάκας , γιος του Μιχάλη  Καρακάση,  σύζυγος  της Ευανθίας Τσεκουρή ,( και αδερφός της Χριστούδας ,γιαγιάς της Ευστρατίας Τουλουμτζή , από τη μαμά της Μαρία)  πιθανόν με τα  ξαδέρφια του, (σύμφωνα με μια μαρτυρία)  είχαν την ευλαβή ιδέα να χτίσουν ή μόνο να συνδράμουν  στην ανέγερση του μικρού αυτού ναϊδρίου, που βλέπουμε εμείς  σήμερα .(1)


 Ο Γιαννάκας

 Ο Ιωάννης Καρακάσης γεννήθηκε το 1859 στη Λαφιώνα και ο δεύτερος Μαχαίρας , ο Ευστράτιος του Δημητρίου, το 1856.
Για τους άλλους  δυο  δεν υπάρχουν εγγραφές στο Μητρώο Αρρένων του χωριού, όπου βρήκαμε για τους προηγούμενους .

Υπάρχουν όμως ακόμη πρόσθετες  μνήμες για το Γιαννάκα από τις δυο, εν ζωή,  εγγονές του.

Θυμάται η πρώτη, η Ευαγγελία, τη φήμη που είχε στο χωριό και όχι μόνο.

Ήταν παλικαράς , γνωστός στην περιοχή και στη Μικρασία, χρησιμοποιούσε όπλα και τον έβλεπαν με σεβασμό και φόβο.

 Στον τοίχο της  εσωτερικής  σκάλας του σπιτιού ήταν πάντα κρεμασμένα διάφορα όπλα, γιαταγάνια, μαχαίρια και γκράδες , άλλα δώρα και άλλα αγορασμένα .

Ο Ξενοφών

Οι σχέσεις του με τους Τούρκους (βρισκόμαστε στην τουρκοκρατία)  ήταν καλές και εξαρτιόνταν από τις εμπορικές του ασχολίες με την απέναντι ακτή της Ανατολής  αλλά και το σεβασμό που ενέπνεε στους άλλους η σοβαρότητα και η παλικαριά  που τον διέκριναν σαν χαρακτήρα .

Κάθε Πάσχα έφευγε από το χωριό για τη Μικρασία με ένα καλάθι κόκκινα αυγά για τους φίλους του τους Τούρκους . Δεν είναι γνωστό με ποια πόλη είχε δοσοληψίες αλλά ο πρώτος του γαμπρός, Ξενοφών, για τη μεγάλη κόρη Ευρυδίκη, ήταν ένας παντοπώλης από το Κεμέρ (σήμερα Μπουρχανιέ), στον Αδραμυτινό κόλπο.

Το σπίτι του είχε διάφορα δείγματα από τα εμπορεύματα της  Μικρασίας . Αλλά  και το περιβόλι του(στο διντρέλι ), αποτελούσε επίγειο παράδεισο σύμφωνα με τις διηγήσεις της κόρης του Ευρυδίκης , στο οποίο  ανέφερε,  ότι υπήρχαν εκατοντάδες γλάστρες λουλούδια , όπως και σαράντα γλάστρες γαρυφαλιές,  δένδρα και ομορφιές , νερά και δροσιές, γι αυτό και συνήθιζε να φιλοξενεί προύχοντες , που επισκέπτονταν το χωριό, όπως και τον δεσπότη τη μέρα του πανηγυριού της Παναγιάς , πριν καθιερωθεί το πανηγύρι της Αγίας Παρασκευής .


Ο Γιαννάκας με τ’ όνομα,  καιρό , λένε , έβλεπε τη γειτόνισσα   Ευανθία,  να κάνει τις δουλειές του σπιτιού, απέναντι απ’ το δικό του, τού άρεσε και έστελνε μαντάτα κατά το συνήθειο,  για να την παντρευτεί.
Και επειδή ο καιρός περνούσε και απάντηση δεν έπαιρνε, κάποιο βράδυ, που επέστρεφε εκείνη  από τις ελιές , βγήκε έξω της πήρε το καλάθι , την έπιασε από το χέρι και της είπε : Ευανθία, δεν χρειάζεται να ξαναπάς στις ελιές .
Λέγεται μάλιστα ότι η αντίδραση του πατέρα της νύφης είχε σαν αποτέλεσμα τον τραυματισμό του απ’ τον παλληκαρά γαμπρό .
Και σε λίγο καιρό την παντρεύτηκε .
Σ’ όλη του τη μετέπειτα ζωή, λένε ότι συνέχιζε να αποτελεί το φόβητρο πολλών .
Η Θεοκτίστη
Αλλά η εγγονή του Παρασκευή δηλώνει,  ότι ο μόνος άνθρωπος που δεν τον φοβόταν ήταν η Ευανθία.
Ανάμεσα στις άλλες εμπορικές του δοσοληψίες ήταν και το «κοντραμπάντο», το λαθρεμπόριο  καπνού , ασχολία διάφορων τολμηρών  που διέσχιζαν τα στενά της Μυτιλήνης  προς την Ανατολή , λόγω της ύπαρξης  μονοπωλίου των καπνών της Τουρκίας από την Γαλλική εταιρία: Regie des Tabacs , που εκμεταλλευόταν τα καπνά της εύφορης  Μικρασίας  .
Σ’ ένα από αυτά του τα επικίνδυνα περάσματα με πλεούμενα του καιρού εκείνου , μπορεί να έπεσε σε ενέδρα ζαπτιέδων της θάλασσας  και σε συμπλοκή σκοτώθηκε και δεν τον ξαναείδε η οικογένειά του  από τότε .
Η Ευρυδίκη
 Η χήρα Ευανθία με τις δυο κόρες,  που είχε αποκτήσει, τη Θεοκτίστη και την Ευρυδίκη, σίγουρα θα έπεσαν σε κατάθλιψη στους δύσκολους αυτούς καιρούς  χωρίς την ηθική και οικονομική στήριξη του συζύγου και πατέρα.
Δεν είναι πάντως σίγουρο το πότε και πώς πέθανε. 
Υπάρχει και η περίπτωση να χάθηκε  το ’22 στην ανταλλαγή  για τους γνωστούς λόγους,
γιατί  αργότερα (πιθανόν από το ελληνικό δημόσιο,)  θα  παραχωρηθεί μια μικρή σύνταξη στη χήρα Ευανθία, που θα τη στηρίξει μέχρι τα γεράματά της,  που τα πέρασε μαζί με τη μικρότερη  κόρη της  Κτισώ   (Θεοκτίστη  ή Θεοκτισία, όπως αναγράφεται σε δικό της κέντημα που σώζεται ) .
Στα τέλη της ζωής της η Ευανθία θα τυφλωθεί .
Τη θυμάται ακόμα η εγγονή της Βαγγελιώ ,  να  κρατά τις οικονομίες της σε σακούλι κρεμασμένο στο στήθος  και να της κάνουν αστεία τα αρσενικά εγγόνια  εκμεταλλευόμενα τη απουσία της όρασης .
Το όνομα του παππού Γιαννάκα θα το πάρει ο δεύτερος κατά ηλικία γιος της  Θεοκτίστης   και θα ονομαστεί Γιαννακός .

Σήμερα υπάρχουν εν ζωή δυο εγγόνια από τα οχτώ που είχε: η Ευαγγελία και η Παρασκευή, ένα από κάθε κόρη και πολλά δισέγγονα με τα ονόματα Μαλλής  , Αυγερινός ,  Ζεστού ,  Παπάζογλου, Αγγελόγλου,  Καραγκόζη  και  άλλα,  που δεν ζουν πλέον στο χωριό. 
Αλλά και πολλά τρισέγγονα,  που αρχίζουν να μην είναι και τόσο γνωστά μεταξύ τους , ούτε βέβαια γνωρίζουν για τον αγέρωχο εκείνο Λαφιωνιάτη πρόγονό τους, τον Γιαννάκα .

.........................................................
(1) Παλικάρια και πραγματικοί Έλληνες ήταν αυτοί, που σε δύσκολους καιρούς εθνικά και οικονομικά, αψηφούσαν τους κινδύνους  και τα προσωπικά συμφέροντα, για να υποστηρίξουν την πατρίδα. Οι σημερινοί γιαλαντζί ελληναράδες μιλάμε και πράττουμε εκ του ασφαλούς .   
- Οι φωτογραφίες ανήκουν στην οικ. Α.Παπάζογλου και Εύας Γιαλοπούλη .Υποθέτουμε ότι θα υπάρχουν και άλλες σε άλλα σπίτια.
- Οι πληροφορίες είναι πράγματι από τις εγγονές του Γιαννάκα και μόνο,  και από τα λίγα ίχνη τους που υπάρχουν στα δημοτολόγια. Μακάρι να μπορέσουμε να βρούμε περισσότερες.
- Δυστυχώς η επιγραφή του Αγίου Γεωργίου , από κακοτεχνία, είναι καλυμμένη από το ασφαλτόπανο και δεν φαίνεται η ημερομηνία.




Κυριακή 20 Μαΐου 2012


Μιχάλης  Τυρίμος  1907 - 1944         
             
Ο Μιχάλης Τυρίμος γεννήθηκε το 1907στην Άργενο της Λέσβου , χωριό του ορεινού όγκου του Λεπέτυμνου στο βόρειο άκρο του νησιού. Τον επόμενο χρόνο η οικογένεια θα μετακι-νηθεί στην Λαφιώνα, στο σχολειό της οποίας θα υπηρετήσει ο πατέρας του ως δάσκαλος.
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1936
Αποφοίτησε από το Διδασκαλείο της Μυτιλήνης, όπου είχε μετακινηθεί η οικογένεια και εργάστηκε ως τυπογράφος . Συμμετείχε στο κομμουνιστικό κίνημα δραστήρια από μαθητής, στο οποίο εντάχθηκε όχι εξ αιτίας των συνθηκών  που ζούσε, ή της φτώχειας των γονιών του, μα από ελεύθερη επιλογή πολιτικού ή φιλοσοφικού προσανατολισμού .

Από σπουδαστής ήταν ένας διανοούμενος με επιρροές από τον Βάρναλη, Μπαρμπίς, Λένιν και τις  άφθονες μπροσούρες που εξέδιδε το  Κομμουνιστικό Κόμμα.   Αργότερα θα σπουδάσει φιλολογία στην Αθήνα αλλά ποτέ δεν θα ασχοληθεί με το πτυχίο του αυτό.
Αμέσως μετά ως γνωστός κομμουνιστής θα υπηρετήσει φαντάρος στο τάγμα για τους κομμουνιστές του Καλπακίου. Θα κάνει εξορία στη Σαντορίνη το 1927, φυλακή στην Αίγινα για διανομή παράνομων εφημερίδων , μετά στον Άγιο Ευστράτιο το 1929, στα Ψαρά το 1931, στη Γαύδο το 1932 μέχρι το Φεβρουάριο του 1933.

Στην Αθήνα, επί  ΓΓ του ΚΚΕ  Νίκου Ζαχαριάδη, ο Τυρίμος  θα προσφέρει τις υπηρεσίες του και θα αναδειχθεί σε υψηλόβαθμο στέλεχος και στενός  συνεργάτης του ΓΓ, ως οργανωτικός Γραμματέας,  υπεύθυνος (Γραμματέας) του Ριζοσπάστη στον τομέα της διαφώτισης , γραμματέας της  ΚΟ Αθήνας,  μέλος της κεντρικής επιτροπής  και από το 1935 μέλος του πολιτικού γραφείου .Τότε ήταν που αντιπροσώπευσε το ελληνικό ΚΚ στη Μόσχα στο 7ο Συνέδριο της Κομμουνιστικής Διεθνούς.  Ήταν το Νο  2 του ΚΚΕ .
Από το 1936,  19 Ιανουαρίου,  θα είναι και βουλευτής Λέσβου , ο πρώτος κομμουνιστής βουλευτής του νησιού.

Με την εγκαθίδρυση της Δικτατορίας του Μεταξά τον Αύγουστο του 1936, ο Τυρίμος , περνά στην παρανομία  αλλά συλλαμβάνεται μετά από ένα τρίμηνο και κατόπιν δίκης και καταδίκης με το «ιδιώνυμο» , θα μεταφερθεί στις φυλακές Αίγινας . Εκεί θα ασχοληθεί αμέσως με την καθοδήγηση των συγκρατουμένων του .
Λόγω της έντονης δραστηριότητάς του αυτής, θα τον μεταφέρουν στις φυλακές Κέρκυρας.


Εκεί, όπως λένε οι πηγές της εποχής , ο Τυρίμος  αποφασίζει να συνεργαστεί  με την Ασφάλεια για την εναντίωση στο κόμμα και  να συμβάλει στη διάλυση των οργανώσεων του ΚΚΕ,  οπότε  υπογράφει «δήλωση» .

Στη συνέχεια θα αφεθεί ελεύθερος και θα γίνει αμέσως το δεξί χέρι του υπεύθυνου της ασφάλειας  Μανιαδάκη.

 Πρέπει όμως πριν τον κατηγορήσουμε ανεπιφύλακτα ως δοσίλογο, να λάβουμε υπόψη μας τα εξής σημεία :

1.  Οι πληροφορίες για όλο το ιστορικό της προδοσίας του Τυρίμου  προέρχονται από αυτά που γράφει ο  Νίκος Χαραλαμπίδης  τέως αστυνόμος , επικεφαλής της υπηρεσίας δίωξης κομμουνιστών , καταγόμενος και αυτός από Μυτιλήνη.

2.  Τα στοιχεία αυτά για τον Τυρίμο δίνονται στη δημοσιότητα το τέλος του 1949 αμέσως μετά τη λήξη του εμφυλίου σε εφημερίδα σε συνέχειες , σε καιρό δηλαδή , που η κατασυκοφάντηση των κομμουνιστών  ήταν έργο θεάρεστο και επιβεβλημένο από διάφορες μυστικές και μη υπηρεσίες , από εθνικόφρονες δημοσιογράφους , προπαγανδιστές , από την Εκκλησία κλπ.

Γεγονός πάντως είναι ότι και οι τότε αλλά και οι μεταγενέστεροι συγγραφείς μιλούν για τον Τυρίμο , έχοντας σίγουρη τη συνεργασία του με την Ασφάλεια.

Και πάλι , το μεγάλο ερωτηματικό παραμένει το γιατί και για ποιο λόγο έφτασε ένας κομμουνιστής του ύψους του Τυρίμου να μεταστραφεί  : «Τι τον έσπασε…» .

3. Και γράφει γι αυτό ακριβώς το ερωτηματικό ο συγγραφέας Περικλής Ροδάκης :

Ο Τυρίμος δεν ήταν τυχαίος στο ΚΚΕ και δεν μπήκε σ αυτό από ενθουσιασμό μιας στιγμής . Ήταν από τους πιο μορφωμένους του κόμματος.  Ο Μιχάλης Τυρίμος είχε ένα μικρότερο αδερφό τον Γιώργο, ανώτερο  στέλεχος του ΚΚΕ κι αυτός. Ήταν απ αυτούς που τους είχαν καλέσει στη Μόσχα μαζί με τα άλλα μέλη της ΚΕ.  Το 1936 τον εκτέλεσαν και αυτόν στη Μόσχα, μαζί με τους άλλους 34 στις μεγάλες εκκαθαρίσεις του Στάλιν. Την είδηση της εκτέλεσης του αδερφού του ο Τυρίμος την έμαθε στην Αθήνα . Ίσως να φρόντισε να του την δώσει η Ασφάλεια. Το γεγονός αυτό τον έσπασε .

Ήξερε ότι εκείνος που φακέλωσε τον αδερφό του ήταν ο Ιωαννίδης, και ο Ζαχαριάδης έδωσε το σήμα στη Μόσχα για την κατακράτηση και την εκτέλεσή τους.
Αργότερα βέβαια θα γίνει γνωστό ότι ο Γιώργος Τυρίμος δεν εκτελέστηκε και  έζησε στη Σοβιετική Ένωση,  θα επιστρέψει δε στην Ελλάδα το 1960. Οπότε η είδηση του θανάτου του, ίσως ήταν κατευθυνόμενη από την ασφάλεια για να πετύχει αυτό που μας είναι τόσο δύσκολο να πιστέψουμε για το Μιχάλη Τυρίμο.
Στο όλο θέμα θα συμβάλει και ο άλλος Μυτιληνιός συγγραφέας Ασημάκης Πανσέληνος , ο οποίος τον γνώριζε και από παλιά , γράφει, ότι τον συνάντησε στην Αθήνα και με τα λόγια που αντάλλαξαν , πίστεψε ό,τι είχε ακούσει σαν φήμες γι αυτόν , συνδυάζοντας τον ψυχρό του και φιλόδοξο χαρακτήρα αλλά και τη δύναμη για εκδίκηση για το μικρό του αδερφό , που τον είχε
στείλει στη Ρωσία για σπουδές και χάθηκε . «Δεν το έβαλε κάτω ο άλλος , τον τύφλωσε η ανάγκη να εκδικηθεί. Ποτέ δε λείπει το τραγικό στοιχείο απ όλες τις πράξεις του ανθρώπου».

4.  Ο Γιώργος Βαλέτας ο λογοτέχνης της Άργενου, προλογίζοντας το βιβλίο της αδερφής του, Μερόπης Τυρίμου , την ονομάζει αδερφή του άτυχου κοινωνικού πρωταγωνιστή της Λέσβου,  Μιχάλη Τυρίμου . Δυσκολεύεται να πιστέψει τις κατηγορίες περί προδοσίας ή μήπως γνωρίζει κάτι που τον δικαιολογεί ;
Ο Μπάμπης Γεωργούλας στο βιβλίο του «Το Απόρρητο Αρχείο Καραμανλή», θα πει : «σε τούτον τον τόπο ποτέ δεν έγινε η κατασκευή μόνο των δυνάμεων της αντίδρασης . Πάντα οι νονοί , οι πάτρωνες, κατασκεύαζαν κι ένα μέρος των ανθρώπων της δράσης , για να την ελέγχουν και να την κατευθύνουν. Ο δικηγόρος βουλευτής του παλλαϊκού μετώπου Μιχάλης Τυρίμος με τους πύρινους λόγους του εναντίον των  αντιδημοκρατικών δυνάμεων, που παράγουν το φασισμό,  όπως έλεγε, ήταν το πρώτο – γνωστό τουλάχιστον πρόσωπο κατευθυνόμενης δράσης».

Ο καθένας έχει τη δική του γνώμη όπως και οι σημερινοί του ευκαιριακοί κατήγοροι, που είναι έτοιμοι να στήσουν ολόκληρο κατηγορητήριο εναντίον του, παίρνοντας το μέρος της σκληρής γραμμής του ΚΚΕ , που ζητούσε τουλάχιστον τότε ήρωες και μάρτυρες για τα ιδανικά των λαϊκών συμφερόντων, απαιτώντας από τους φυλακισμένους αγωνιστές να σφίγγουν τα δόντια και να αντέχουν τη φυλακή, την απομόνωση τα μαρτύρια και τους εξευτελισμούς…

5.  Σήμερα ζει η ανιψιά του Μ. Τυρίμου, στην Αθήνα, η κόρη της αδερφής του Μερόπης.
Μ’ αυτήν είχαμε μια τηλεφωνική επικοινωνία με τη βοήθεια του πρώην Γραμματέα της τοπικής κοινότητας Αργένου . Με πνεύμα συνεργασίας και θέληση να διαφωτίσει την υπόθεση που ερευνούμε, μας μετέφερε τη γνώμη της οικογένειας Τυρίμου για το Μιχάλη και την κατάληξη που είχε.
Μας είπε ότι ο θείος της, Μιχάλης, όντας στην κεφαλή του κόμματος μαζί με τον Ζαχαριάδη, πάντα διαφωνούσαν μεταξύ τους σε θέματα τακτικής και είχε αναπτυχθεί κλίμα εριστικό . Αργότερα θα χαρακτηριστεί από τον Ζαχαριάδη ως τροτσκιστής για να περιθωριοποιηθεί και να πέσει από τα υψηλά κλιμάκια.  Μας άφησε δε να καταλάβουμε,  ότι ήταν φυσικό να καταλήξει η κατάσταση σε παρόμοια πτώση και καταστροφή.

Σίγουρα εμείς σήμερα, θα ήμασταν οι τελευταίοι που θα δικαιούμασταν να γνωμοδοτήσουμε την τελική γνώμη για τον εξαίρετο αυτόν, άτυχο αγωνιστή σύμφωνα και με το Βαλέτα .
 Η Ιστορία δεν βιάζεται αλλά περιμένει τον κατάλληλο καιρό να αποδώσει ευθύνες και δικαίωση σε όποιον και ό, τι του ανήκει .

Ο Μιχάλης Τυρίμος μετά την απελευθέρωσή του, θα δραστηριοποιηθεί στην Αθήνα και στη Μυτιλήνη μέχρι το καλοκαίρι του 1944,  οπότε και θα εκτελεστεί από άντρες της Ο.Π.Λ.Α. (όργανο του ΚΚΕ) .  

(Για τη συλλογή των στοιχείων και τη μεταγραφή : Βίκυ Παπάζογλου και ο Blogger)
-Αιολικά χρονικά τομ. Θ'/2007 σ.247-273
-Οι περισσότερες Αναφορές από τον  Κ. Μίσσιο .
-Μερόπη Τυρίμου Σπυροπούλου "Μαριάνθη" διηγήματα Αθήνα 1985 και "Στης ζωής το σεριάνι"ποιήματα,Αθήνα1984.
Ίδε και :http://www.phorum.gr/viewtopic.php?t=8349#p202872


  Η ΕΠΕΤΕΙΟΣ ΤΩΝ 103 ΧΡΟΝΩΝ ΤΗΣ             ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ      ΛΑΦΙΩΝΑΣ                                              Ήταν 14 Αυγούστου 1919 , ό...